Ενώ η Αιτωλοακαρνανία προσφεύγει κατά των ΣΔΛΑΠ, η θεσσαλική πλευρά επισημαίνει ότι πρόκειται για μεταφορά νερού και όχι για εκτροπή του άνω ρου, και περιμένει την κυβέρνηση
Τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής αναθεωρήθηκαν, με τη Θεσσαλία να κάνει λόγο για μεταφορά νερού -και όχι εκτροπή- 250 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων, και ζητά συνάντηση με τον πρωθυπουργό. Η Αιτωλοακαρνανία, πάλι, αντιδρά και προσβάλλει την αναθεώρηση των ΣΔΑΠ, ενώ τα έργα λιμνάζουν και σημεία τους κινδυνεύουν με κατάρρευση.
- Του Χρυσόστομου Τριμμη
Ο πρώην διευθυντής Υδάτων Θεσσαλίας και μέλος της ΕΔΥΘΕ, Κώστας Γκούμας, είναι στο πλευρό του περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Δημήτρη Κουρέτα, και τονίζει ότι υπάρχει η δυνατότητα τα έργα, όπως το φράγμα της Συκιάς, να ολοκληρωθούν μέσα στην επόμενη πενταετία, αρκεί η κυβέρνηση να υλοποιήσει τη βούλησή της.
«Το θέμα βρίσκεται σε τέλμα από το 2010, όταν και είχαν σταματήσει οι εργασίες με την εμπλοκή του Συμβουλίου της Επικρατείας, και συγκεκριμένα στα έργα του φράγματος της Συκιάς και στη σήραγγα. Αυτό επισημοποιήθηκε το 2014 με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπου είχαν προσφύγει πάλι οι Αιτωλοακαρνάνες, επί κυβέρνησης Σαμαρά. Τότε είχαν προσφύγει κατά της απόφασης που προέβλεπε μεταφορά νερού 600 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων. Το 2017 έγινε η πρώτη αναθεώρηση των σχεδίων από τον τότε υπουργό κ. Φάμελλο, που έδωσε εντολή στους μελετητές και αφαιρέθηκε το σενάριο μεταφοράς νερού από τα σχέδια αυτά.
Τώρα, η τελευταία αναθεώρηση των σχεδίων, το 2024, που εγκρίθηκε με πράξη υπουργικού συμβουλίου, προβλέπει και τη μεταφορά νερού 250 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων προς τη Θεσσαλία μαζί με τα υπόλοιπα έργα και τις δράσεις, με τις προϋποθέσεις που έχει ορίσει το ΣτΕ. Αυτή η απόφαση έγινε νόμος του κράτους και κατά αυτής προσφεύγουν και πάλι οι Αιτωλοακαρνάνες, και μάλιστα ala carté, γιατί τα σχέδια αυτά δεν γίνονται μόνο για τη Θεσσαλία και τη δυτική Στερεά, όπου υπάγεται η Αιτωλοακαρνανία, αλλά σε όλη τη χώρα» σημειώνει ο κ. Γκούμας στον «Ε.Α.» και τονίζει ότι, εν όψει των συνεπειών της κλιματικής κρίσης, η Θεσσαλία μπορεί να θωρακιστεί έστω με αυτά τα 250 εκατ. κ.μ.
Η κατάσταση των έργων
Σύμφωνα με τον κ. Γκούμα, η σήραγγα 17,3 χλμ. έχει ολοκληρωθεί όσον αφορά τη διάνοιξη, έχουν επενδυθεί τα 5 χλμ. και κινδυνεύει να καταρρεύσει σε κάποια σημεία ύστερα από τόσα χρόνια έλλειψης συντήρησης. Το φράγμα της Συκιάς έχει ολοκληρωθεί κατά 60% με τα προφράγματα. «Αν συνέβαινε εκεί το φαινόμενο του Daniel, είναι σίγουρο ότι θα τα είχε παρασύρει όλα αυτά και πιθανόν να δημιουργούσε μεγαλύτερα προβλήματα. Το διακύβευμα είναι να αποφασίσει η κυβέρνηση τι θα κάνουμε με αυτά τα έργα, αν θα τα συνεχίσει και θα τα ολοκληρώσει, για να ξέρει και η Θεσσαλία πώς θα αντιμετωπίσει από εδώ και πέρα τις δύσκολες συνθήκες της κλιματικής κρίσης από πλευράς υδατικών πόρων» τονίζει.
Αφού λοιπόν είναι απόφαση του υπουργικού συμβουλίου, γιατί δεν εφαρμόζεται; Τα σχέδια εγκρίθηκαν τον Ιούνιο και συμπεριλαμβάνουν τον οδικό χάρτη για το τι πρέπει να ακολουθήσει. «Πρέπει να επικαιροποιηθούν κάποιες μελέτες, αφού ύστερα από 14 χρόνια έχουν αλλάξει τα δεδομένα, και στη συνέχεια, αφού αυτές δείξουν ότι πράγματι όλα αυτά τα έργα τηρούν της προϋποθέσεις και ληφθούν υπόψη και οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, θα πρέπει η κυβέρνηση να προσαρμοστεί σε όλα αυτά και τότε θα μπορούν να συνεχιστούν τα έργα. Αυτό εκφράστηκε ως πολιτική βούληση με την πράξη του υπουργικού συμβουλίου, αλλά, όπως βλέπετε, τίθεται εν αμφιβόλω. Οι Αιτωλοακαρνάνες φίλοι μας, που πρόσκεινται και στην κυβέρνηση, αμφισβητούν ευθέως τις αποφάσεις της, και θέλουμε να δούμε πώς θα αντιδράσει αυτή» επισημαίνει ο κ. Γκούμας.
«Τα 250 εκατομμύρια κ.μ. είναι μόλις το 5% του νερού που παρέχει συνολικά ετησίως ο Αχελώος, δηλαδή 4 δισεκατομμύρια κ.μ. Δεν μπορεί ως χώρα να κάνουμε συμφωνίες με γειτονικά κράτη, αλλά να μην μπορούμε να βρούμε εντός των ελληνικών συνόρων λύσεις, ώστε δύο γειτονικά διαμερίσματα να συμφωνήσουν για ένα τέτοιο θέμα που αφορά και τα δύο» καταλήγει.
Το 1925…
…Πρωτοδιατυπώθηκε η ιδέα εκτροπής του ποταμού Αχελώου προς τη Θεσσαλία, με τον καθηγητή του Πολυτεχνείου, Κουτσοκώστα, να υποστηρίζει ότι αυτή θα αναγεννήσει τον θεσσαλικό κάμπο.
Το 1950…
…Η κυβέρνηση Κ. Καραμανλή άρχισε να μελετά ουσιαστικά το έργο, όταν οι θεσσαλικές γεωργικές εκτάσεις αντιμετώπιζαν σοβαρές ελλείψεις νερού, με τον Πηνειό να μην αρκεί.
Τη δεκαετία του 1980…
…Η κυβέρνηση του Α. Παπανδρέου ξεκίνησε τα πρώτα έργα, συναντώντας ισχυρές αντιδράσεις από φορείς της Αιτωλοακαρνανίας. Το 2010, το ΣτΕ αποφάσισε την αναστολή των έργων.
Ζητούν συνάντηση με τον Μητσοτάκη οι Θεσσαλοί
Συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και συζήτηση στη Βουλή για να καταγραφούν οι θέσεις όλων των κομμάτων για το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας και το πανθεσσαλικό αίτημα μεταφοράς νερού από τον Αχελώο αποφάσισαν να ζητήσουν οι Θεσσαλοί στη σύσκεψη φορέων που πραγματοποιήθηκε στη Λάρισα.
Εκεί συντάχθηκε ψήφισμα το οποίο στηρίζουν όλοι οι τοπικοί φορείς και αναφέρει: «Για να μη συνεχιστεί η καταστροφική στασιμότητα στη διαχείριση των έργων του Αχελώου, καθώς και η χωρίς νόημα από εδώ και στο εξής αντιπαράθεση υπέρ ή κατά της εκτροπής, η κυβέρνηση οφείλει με δημοκρατικές και αδιαμφισβήτητες διαδικασίες να δώσει ένα τέλος στο τέλμα αυτό και να εισαχθεί άμεσα στη Βουλή το θέμα των εγκαταλειμμένων έργων Αχελώου, με στόχο μια απόφαση οριστική και τελεσίδικη: είτε θα πρέπει να συνεχιστούν και να ολοκληρωθούν τα ημιτελή έργα είτε να αποφασιστεί η αποκαθήλωσή τους, ώστε να αποκατασταθούν το περιβάλλον και η ροή των ποταμών.
Ανεξάρτητα από τις απόψεις που κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί για την τύχη των έργων, είναι χρέος μας να αποδεχθούμε την οριστική απόφαση της εθνικής αντιπροσωπίας, με την προϋπόθεση ότι αυτή θα εφαρμοστεί από την κυβέρνηση χωρίς άλλες παλινωδίες και καθυστερήσεις. Με βάση την επιλογή που θα υπάρξει από την κυβέρνηση, να εφαρμοστεί για τη Θεσσαλία η ανάλογη πολιτική στη γεωργία (ανάλογα και με τις διαθέσιμες ποσότητες αρδευτικού νερού), στο μείγμα των καλλιεργειών, στο είδος των τεχνικών έργων που θα υλοποιηθούν στο μέλλον και στις αναγκαίες δράσεις – μέτρα που απαιτούνται για την προστασία των οικοσυστημάτων (υπόγειοι υδροφορείς, Πηνειός, ταμιευτήρας Κάρλας κ.λπ.).
Κοινή πεποίθηση όλων είναι ότι πλέον οι συνθήκες έχουν ωριμάσει για τη μεταφορά (και όχι εκτροπή) νερού από τον Αχελώο στη Θεσσαλία, καθώς υπάρχουν τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής που προβλέπουν τη μεταφορά νερού από τον Αχελώο, η συγκρότηση του Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας είναι θέμα χρόνου, ενώ και η κλιματική κρίση που βιώνουμε επιβάλλει την κατασκευή υδροηλεκτρικών – αντιπλημμυρικών – φιλοπεριβαλλοντικών έργων, όπως είναι ο Αχελώος».
Προσβάλλουν τη 2η Αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ οι Αιτωλοακαρνάνες
Στην προσβολή της 2ης Αναθεώρησης των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ), των υδατικών διαμερισμάτων Θεσσαλίας και Δ. Ελλάδας, προχώρησε η Συντονιστική Επιτροπή Φορέων Αιτωλοακαρνανίας κατά της εκτροπής του Αχελώου στη Θεσσαλία. Η Σ.Ε., μέσω των νομικών της παραστατών, κατέθεσε την Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2024 στο Συμβούλιο της Επικρατείας αίτηση ακύρωσης της 2ης Αναθεώρησης των ΣΔΛΑΠ, στα οποία μεταξύ άλλων προβλέπεται και η εκτροπή του Αχελώου, όπως αναφέρουν στην Θεσσαλία. Οι λόγοι ακυρώσεως που προβάλλονται στην αίτηση αφορούν ουσιαστικές παραβιάσεις άρθρων των Ευρωπαϊκών Οδηγιών 2000/60/ΕΚ για τα ύδατα και 2001/42/ΕΚ για τη στρατηγική εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχεδίων.
Στην ανακοίνωσή τους οι φορείς της Αιτωλοακαρνανίας αναφέρουν: «Ουσιαστικά, η 2η Αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ σηματοδοτεί μια αρνητική εξέλιξη, απόρροια των κυβερνητικών μεθοδεύσεων και εμμονών, προκειμένου να παρακαμφθούν οι έξι προηγούμενες καταδικαστικές αποφάσεις του ΣΤΕ και να ξεκινήσει εκ νέου το καταστροφικό εγχείρημα της εκτροπής. Να τονιστεί ότι η Σ.Ε. στο χρονικό διάστημα της διαβούλευσης, και παρά τη σθεναρή της στάση με προτάσεις και επιχειρήματα, δεν κατέστη δυνατόν να κάμψει τις κυβερνητικές κατευθύνσεις που συναινούσαν στην επανάληψη του σεναρίου της εκτροπής. Η Σ.Ε., έχοντας πλήρη εμπιστοσύνη στην ελληνική Δικαιοσύνη, πιστεύει ότι θα δικαιωθεί για μια φορά ακόμη και σε αυτόν τον δικαστικό της αγώνα, έτσι ώστε η εκτροπή του Αχελώου στη Θεσσαλία να αποτελέσει οριστικά παρελθόν. Επιπρόσθετα, στη σημερινή συγκυρία και δεδομένης της ανησυχητικά χαμηλής στάθμης των υδάτων στον Αχελώο, μάλλον σαν ανέκδοτο ακούγεται η υπόθεση της εκτροπής».
Η Συντονιστική Επιτροπή των Φορέων Αιτωλοακαρνανίας κατά της Εκτροπής του Αχελώου στη Θεσσαλία αποτελείται από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος, την Περιφερειακή Ενωση Δήμων Δ. Ελλάδος, τον Δήμο Αγρινίου, τον Δήμο Μεσολογγίου, το Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας, το Τεχνικό Επιμελητήριο Αιτωλοακαρνανίας και την ΕΑΣ Αγρινίου.
