Η αιτία είναι ότι μεγαλέμποροι εισάγουν το τουρκικό
Αν και είχαμε ένα καλό ξεκίνημα φέτος στα λεμόνια, όταν άρχισαν να αυξάνουν οι κοπές και ξεκίνησαν οι εισαγωγές άρχισε η «πτώση» στις τιμές παραγωγού. Συγκεκριμένα, από τα μέσα του Οκτωβρίου είχαμε απότομη πτώση στις τιμές παραγωγού.
Του Σάκη Τρεχα
Στα συμβατικά από τα 90 λεπτά, που άρχισε στην αρχή της φετινής εμπορικής περιόδου, η τιμή παραγωγού σήμερα έχει φτάσει στα 40 λεπτά το κιλό. Τα βιολογικά άρχισαν από 84 λεπτά το κιλό και έφτασαν σήμερα στα 57-60 λεπτά.
Στα λεμόνια κάθε χρόνο επαναλαμβάνεται το ίδιο σκηνικό, με το που πάνε να ανέβουν οι τιμές έρχονται τα εισαγόμενα. Τότε αμέσως μειώνεται η ζήτηση για την εγχώρια παραγωγή και πέφτουν απότομα οι τιμές. Οι παραγωγοί είναι ουσιαστικά θύματα των εισαγωγών. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στα χέρια της η εφημερίδα μας «Ε.Α.», το πρώτο δεκάμηνο του 2024 οι εισαγωγές λεμονιών ανήλθαν στους 28.000 τόνους, ποσότητα που είναι αυξημένη κατά 3.000 σε σχέση με το αντίστοιχο δεκάμηνο του 2023 (ήταν στους 25.000 τόνους). Με μεροκάματα στα 50-60 ευρώ και με την αύξηση κόστους καλλιέργειας δεν μπορούμε σε καμιά περίπτωση να ανταγωνιστούμε τα τουρκικά λεμόνια. Από την άλλη, στην αγορά δεν βλέπεις πουθενά να αναγράφουν χώρα προέλευσης την Τουρκία.
Ομως τα τουρκικά λεμόνια είναι και επικίνδυνα. Στο RASFF, σύστημα ταχείας ειδοποίησης για τρόφιμα και ζωοτροφές της Ε.Ε., καταγράφηκαν την προηγούμενη εμπορική περίοδο 2023/2024 συνολικά 580 ειδοποιήσεις, που προκλήθηκαν από υπερβολική ποσότητα φυτοφαρμάκων σε φρούτα και λαχανικά. Ποσοστό 22,4% των απορρίψεων αφορά εισαγωγές φρούτων και λαχανικών από Τουρκία. Μετά τις πιπεριές στην κατάταξη των τουρκικών προϊόντων ακολούθησαν τα λεμόνια, με 33 περιπτώσεις υψηλού επιπέδου υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων.
Πώς είναι φέτος η παραγωγή
Μειωμένη βγήκε από το φετινό ξηροθερμικό καλοκαίρι η ελληνική παραγωγή λεμονιού. Πάντως, όσα άντεξαν είναι καλής ποιότητας, αν και έχουν καταγραφεί προβλήματα μικροκαρπίας. Επίσης, έχουμε το φαινόμενο λεμονιές που δεν είχαν τη σωστή άρδευση να παρουσιάζουν σκίσιμο του καρπού. Από τα τέλη Σεπτεμβρίου άρχισαν οι κοπές στα πρώιμα λεμόνια Ιντερντονάτο, ενώ στα λεμόνια ποικιλίας Μαγληνό οι κοπές άρχισαν από αρχές Οκτωβρίου, με την εικόνα της παραγωγής να είναι καλύτερη ποσοτικά.
Κυριαρχούν στην Ε.Ε.
Τα διαθέσιμα εμπορικά στοιχεία για το πρώτο εξάμηνο του 2023-2024 αποκαλύπτουν αύξηση εισαγωγών λεμονιού στην Ε.Ε., σε 600.000 τόνους από 581.000 τόνους το προηγούμενο έτος. Μόνο οι εισαγωγές τον Αύγουστο του 2024 της Ε.Ε. έφτασαν στους 72.460 τόνους λεμονιών. Αυτό οφείλεται κυρίως στις αυξημένες αποστολές που προέρχονται από την Τουρκία, η οποία είναι ο κορυφαίος προμηθευτής της Ε.Ε. κατά την παραγωγική περίοδο του βορείου ημισφαιρίου. Αντίθετα, κατά τη διάρκεια της εκτός εποχής, η Νότια Αφρική, η Βραζιλία και η Αργεντινή είναι οι κορυφαίοι προμηθευτές λεμονιών στην Ε.Ε. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, για την περίοδο 2023-2024 (Οκτωβρίου 2023 – Ιανουάριο 2024) από την Τουρκία έγιναν εισαγωγές 69.000 τόνων λεμονιών και είναι η πρώτη χώρα εισαγωγής με μεγάλη διαφορά από τη δεύτερη, που είναι η Αίγυπτος με 5.500 τόνους.
Γλίτωσαν τις καταστροφές στην Ισπανία, αλλά μειώθηκαν οι τιμές λόγω εισαγωγών
Οι καταστροφικές βροχοπτώσεις στην Ισπανία έκαναν μεγάλες ζημιές στις καλλιέργειες εσπεριδοειδών. Τα ισπανικά λεμόνια, όμως, αποτελούν εξαίρεση, μια και τροφοδοτούν κανονικά την αγορά της χώρας. Μάλιστα, οι βροχοπτώσεις βοήθησαν τους καρπούς και ενώ αρχικά είχαν προβλήματα μικροκαρπίας κατάφεραν να αυξήσουν τα μεγέθη. H αγροτοσυνδικαλιστική οργάνωση ASAJA-Murcia τονίζει ότι η φετινή παραγωγή λεμονιών θα είναι μειωμένη κατά περίπου 30%. Εκτιμά ότι κατά 20% λιγότερο είναι φέτος το λεμόνι της ποικιλίας Fino και κατά 30% της ποικιλίας Verna. Το κόστος παραγωγής υπολογίζει ότι κυμαίνεται περίπου στα 22-28 λεπτά το κιλό.
Από την πλευρά του, το ισπανικό υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων (MAPA) για τη φετινή εμπορική περίοδο (2024-2025) κάνει λόγο για μείωση 20,5% στην παραγωγή λεμονιών, μετά το περσινό ρεκόρ παραγωγής, που θα διαμορφωθεί στους 953.661 τόνους. Ποσοστό 73,1% είναι λεμόνια της ποικιλίας Fino και 26,3% τύπου Verna. Τα πρώτα ισπανικά λεμόνια άρχισαν να συγκομίζονται μέσα Σεπτεμβρίου. Οι τιμές παραγωγού ήταν πάνω από 30 λεπτά το κιλό. Οι παραγωγοί εκτιμούσαν ότι τον Νοέμβριο δεν θα υπήρχαν πολλά λεμόνια και περίμεναν αύξηση τιμών. Ομως οι εισαγωγείς έφεραν μεγάλες ποσότητες λεμονιών από Νότια Αφρική, με αποτέλεσμα σήμερα να υπάρχει υπερπροσφορά λεμονιών στην αγορά και οι τιμές παραγωγού να έχουν μειωθεί κάτω του κόστους.
H ισπανική οργάνωση τονίζει ότι ποσοστό 40% της παραγωγής λεμονιών δεν θα πάει για εξαγωγή, λόγω προβλημάτων φυτοπροστασίας, που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν επειδή υπάρχει έλλειψη φυτοπροστατευτικών προϊόντων στην Ε.Ε. Ακόμα οι Ισπανοί αγρότες απαιτούν αυστηρούς ελέγχους στις εισαγωγές από τρίτες χώρες στην Ε.Ε., τόσο από φυτοϋγειονομική άποψη όσο και από έλεγχο των ανώτατων επιτρεπόμενων ποσοστώσεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Τιμών, στα σημεία λιανικής οι τιμές στους καταναλωτές κυμαίνονται μεταξύ 1,79 και 2,39 ευρώ το κιλό, όταν στο χωράφι η τιμή δεν έχει ξεπεράσει τα 18 λεπτά το κιλό. Δηλαδή, υπάρχει μεγάλη διαφορά τιμών από το χωράφι στο ράφι.
Και από την Αίγυπτο
Η αναταραχή στην Ερυθρά Θάλασσα θα επηρεάσει τις εξαγωγές της Αιγύπτου. Πολλές ποσότητες λεμονιών, αντί να εξαχθούν στην Ασία, θα πάνε προς τις αγορές της Ευρώπης.
Μεγάλος ανταγωνισμός
Υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός των αιγυπτιακών με τα τουρκικά λεμόνια. Οι εξαγωγές αιγυπτιακών εσπεριδοειδών προς την Ε.Ε. άρχισαν με τα λεμόνια και ακολουθούν γκρέιπφρουτ – μανταρίνια.
Το χαρτοκιβώτιο στα 14,5 ευρώ
Η μέση τιμή FOB των λεμονιών Αιγύπτου άρχισε από τα 14,5 ευρώ το χαρτοκιβώτιο (15 κιλά). Ωστόσο, όσο η παραγωγή ποικιλίας Eureka αυξάνει τόσο θα μειώνονται και οι τιμές.
