back to top

Τα σκόρδα από την αρχαιότητα στη Βύσσα

Το σκόρδο αποτέλεσε και την αφορμή για την πρώτη απεργία στην Αίγυπτο, στα τέλη της 20ής δυναστείας, δηλαδή περίπου 3.500 χρόνια πριν, όταν ο Φαραώ Ραμσής Γ’ σταμάτησε να το παρέχει στους εργάτες που κατασκεύαζαν τις πυραμίδες

Από την εφημερίδα Ελληνας Αγρότης

H Νέα Βύσσα είναι μια ακριτική περιοχή στον Εβρο, της οποίας η πορεία συνδέθηκε με την εγκατάσταση των προσφύγων και βεβαίως με τα σκόρδα. Η εγκατάσταση ήρθε μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης, τη χάραξη των νέων συνόρων και την ανταλλαγή των πληθυσμών του 1923. Δεν επέστρεψαν ποτέ στον τόπο όπου γεννήθηκαν, όπως περίμεναν, στρώθηκαν στη δουλειά και μετέτρεψαν την περιοχή σε ένα τεράστιο περιβόλι.

Στα υπάρχοντά τους που μετέφεραν όταν εγκατέλειψαν την Τουρκία είχαν και τους σπόρους από τα δικά τους λαχανικά που καλλιεργούσαν, και φυσικά τα σκόρδα. Τα υπόλοιπα τα ανέλαβαν οι γυναίκες, καθώς οι άνδρες είχαν να φροντίσουν για πολλά.

Οι γυναίκες της Βύσσας, Οκτώβριο και Νοέμβριο, φύτευαν τις σκελίδες σκόρδα με απόλυτη τάξη, με το χέρι, συνεχίζοντας μια παράδοση με βαθιές ρίζες στην Ελλάδα.

Στη χώρα μας, το σκόρδο καλλιεργείται από τα αρχαία χρόνια και το περιγράφουν ο Ηρόδοτος και ο Αριστοφάνης. Ο Θεόφραστος το αναφέρει ως «σκόρδον» ή «σκόροδον» και ο Διοσκουρίδης ως «σκόρδον το ήμερον».

Η φύτευση γίνεται από τον Οκτώβριο ή την άνοιξη για τα νωπά σκόρδα, μέχρι τον Φεβρουάριο για τα ξερά. Φυτεύονται σε βάθος ως 5 εκ. και σε απόσταση 5-10 εκ. μεταξύ τους. Πρέπει να σκαλίζονται επιπόλαια, να βοτανίζονται και να ποτίζονται τακτικά. Ο βολβός δημιουργείται κατά την άνοιξη, όταν και οι μέρες είναι μεγαλύτερες. Το σκόρδο ανθίζει τους καλοκαιρινούς μήνες και το ύψος του κυμαίνεται από 30-50 πόντους. Η συγκομιδή γίνεται τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο. Τα σκόρδα ξεριζώνονται, αφήνονται να μαραθούν και στη συνέχεια γίνονται αρμαθιές για να διατηρηθούν για μακρά χρονικά διαστήματα.

Σύμφωνα με τις αρχαϊκές δοξασίες, ορισμένα δέντρα, φυτά, βολβοί ή καρποί με έντονη οσμή διαθέτουν μαγική δύναμη, η οποία λειτουργεί σαν φυλακτήριο. Στα αρχαία χρόνια το είχαν ως φυλακτό ενάντια στα κακά δαιμόνια, καθώς και κατά του ματιάσματος. Υπάρχουν πολλές λαϊκές παραδόσεις σχετικά με το σκόρδο. Ετσι, μια πλεξούδα από σκόρδα σε ένα σπίτι ή χωράφι διώχνει το μάτιασμα. Στα χωράφια κρεμούσαν σκορδοπλεξάνα για να μη βασκαθεί. Αν κάποιος θαυμάζει κάτι, για να μην το ματιάζει συνηθίζεται η έκφραση «σκόρδα στα μάτια σου». Στην έγκυο γυναίκα και στο νεογέννητο βρέφος τοποθετείται ένα σκόρδο για να φύγει το κακό μάτι. Την ημέρα της Πρωτομαγιάς τρώνε σκόρδο για προληπτική εξουδετέρωση του κακού. Ακόμα και πλαστικά σκόρδα τοποθετούνται σε αυτοκίνητα για γούρι.

Το σκόρδο αποτέλεσε και την αφορμή για την πρώτη απεργία στην Αίγυπτο, στα τέλη της 20ήςς δυναστείας, δηλαδή περίπου 3.500 χρόνια πριν, όταν ο Φαραώ Ραμσής Γ’ σταμάτησε να το παρέχει στους εργάτες που κατασκεύαζαν τις πυραμίδες.

Το σκόρδο αποτελεί βασικό στοιχείο στη μαγειρική πολλών χωρών. Χρησιμοποιείται σε ψητά, βραστά, σάλτσες, σαλάτες (σκορδαλιά), τουρσιά. Τρώγεται ωμό για να σκοτώνει τα βακτήρια και να βελτιώνει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Κατά το μαγείρεμα, το σκόρδο παύει να είναι μικροβιοκτόνο, επειδή καταστρέφεται πλήρως η αλλισίνη. Ωστόσο, δεν χάνει όλες τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Το καλύτερο είναι να τρώγεται και με τους δύο τρόπους.

Το πιο γνωστό ελληνικό σκόρδο είναι αυτό της Βύσσας του Εβρου. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη τα σκόρδα Καλού Αγρού Δράμας, Κεφαλλονιάς, το κόκκινο σκόρδο της Κέρκυρας, της Τήνου, της Τριπόλεως, της Κοζάνης, της Λάρισας και το μοναδικό μονόκουκο σκόρδο της Σαντορίνης.

Αναζητήστε τους παραγωγούς παραδοσιακών ποικιλιών σκόρδου στην περιοχή σας. Με αυτόν τον τρόπο βοηθάτε να διασωθεί μια ιστορία χιλιάδων χρόνων, να μείνουν στα χωράφια τους οι παραγωγοί και να συνεχίσουν να κάνουν αυτό που έμαθαν από τους πατεράδες και τους παππούδες τους.

- Διαφήμιση -spot_img

Διαβάστε ακόμη

Xοιροσφάγια, ένα έθιμο που ξεχάστηκε

Ο οικόσιτος χοίρος ήταν μια επένδυση για τους ντόπιους και δείγμα πλούτου για όποιον τον κατείχε. Έτρωγε τα αποφάγια τους και συσσώρευε λίπος, τη βασική λιπαρή ουσία που χρησιμοποιούσαν για το φαγητό, καθώς το ελαιόλαδο δεν υπήρχε στις παραπάνω...
- Διαφήμιση -spot_img