Η προσπάθεια που ξεκίνησε από το 2012 συνεχίζει να δίνει βαρύτητα στη δενδροκαλλιέργεια και στην παραγωγή αχλαδιών, ροδάκινων και βερίκοκων.
ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΤΡΜΜΗ
[email protected]
Το χωριό Δένδρα Τυρνάβου αριθμεί 600 περίπου κατοίκους, με το 90% να είναι κατά κύριο λόγο αγρότες και να ασχολούνται με τη γη. Βρίσκεται στην περιοχή της αρχαίας Άργισσας, σε απόσταση 9 χιλιομέτρων από την πόλη της Λάρισας και 8 από την πόλη του Τυρνάβου.
Κάποια στιγμή η ιδέα, περίπου το 2012 να γίνει συνένωση δυνάμεων για τους κλασικούς πλέον λόγους αλληλοστήριξης και επίτευξης καλύτερων τιμών αγοράς και πώλησης ήρθε στο προσκήνιο. Και έτσι, ήρθε ο ΑΣ Δένδρων και η ομάδα παραγωγών Gaia Fruit το 2018.
«Τα μέλη του συνεταιρισμού μας, αγρότες στο επάγγελμα, καλλιεργούν βερίκοκα, ροδάκινα (επιτραπέζια και βιομηχανικά) και αχλάδια. Τα αχλάδια αποτελούν τη βασική καλλιέργεια της περιοχής και των μελών μας» αναφέρει ο πρόεδρος του ΑΣ Δένδρων Gaia Fruit, Χρήστος Τασιούλας, επισημαίνοντας ότι η προσπάθεια συνήθως αποδίδει μία ποσότητα 6,5 εκατομμυρίων κιλών ανά έτος και με όλα τα φρούτα. Τουλάχιστον μέχρι πέρυσι αυτό γινόταν…
«Όπως σε πολλές περιοχές, και στη δική μας η φετινή χρονιά δεν ήταν καλή ούτε ποσοτικά ούτε ποιοτικά. Οι αιτίες δεν διαφέρουν. Δεν είχαμε καλή παραγωγή λόγω της έντονης ζέστης του περασμένου καλοκαιριού ενώ είχε προηγηθεί και ο ήπιος χειμώνας. Σε σχέση με το 2023 είναι πεσμένος ο τζίρος κατά 45%» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Τασιούλας.
Μπροστά σ’ αυτήν την κατάσταση, οι υπεύθυνοι και τα μέλη του συνεταιρισμού αναζήτησαν λύσεις και επαφές με την ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, προκειμένου να δουν τη μπορεί να γίνει για ν’ αναπληρωθεί το χαμένο εισόδημα. «Πήγαμε στον κο Τσιάρα, είχαμε συνάντηση μαζί του και με τον υφυπουργό κο Χρήστο Κέλλα. Δεν μπήγαμε όμως έτσι. Καταθέσαμε και τη σχετική έκθεση που σύνταξε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, κος Γεώργιος Νάνος για την κατάσταση που επικράτησε στην περιοχή, αλλά και τα έγγραφα από τη ΔΑΟΚ Λάρισας που δίνουν επίσης στοιχεία» συμπληρώνει ο πρόεδρος του συνεταιρισμού, ελπίζοντας ότι θα υπάρξει η σχετική θετική ανταπόκριση.
Η βαρύτητα δίνεται λοιπόν στο αχλάδι. Έτσι, και στην περιοχή καλλιεργούνται οι ποικιλίες αχλαδιών Κοντούλες, Κόσσια, Σάντα Μαρία, Κρυστάλλια, τα οποία διατίθενται μέσω συνεργαζόμενων εμπόρων στην εγχώρια αγορά, καθώς επίσης και σε αγορές χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρίως στη Βουλγαρία που έχει δείξει σχετικό ενδιαφέρον. Σε ό,τι αφορά τα προϊόντα προς μεταποίηση, η συνεργασία με συγκεκριμένες επιχειρήσεις εδώ και αρκετά χρόνια έχει ήδη εγκαταστήσει ένα καθεστώς εμπιστοσύνης.
Παραγωγή με τα απαραίτητα πρότυπα
Όπως επισημαίνει ο κ. Τασιούλας, τα προϊόντα του συνεταιρισμού και της ομάδας παραγωγών Gaia Fruit παράγονται σύμφωνα με τις αρχές της ολοκληρωμένης διαχείρισης και τα πρότυπα AGRO 2-1 και AGRO 2-2, τα οποία καθορίζουν τις γενικές απαιτήσεις για την εφαρμογή βιώσιμων γεωργικών πρακτικών. Στόχος είναι η παραγωγή ασφαλών και ποιοτικών προϊόντων, καθώς και η υιοθέτηση (αναγκαίων όπως χαρακτηρίζονται πλέον) φιλοπεριβαλλοντικών μεθόδων καλλιέργειας. Επιπλέον, η παραγωγική διαδικασία ακολουθεί το πλαίσιο ορθής γεωργικής πρακτικής, σύμφωνα με το πρότυπο GLOBALG.A.P., το οποίο αποτελεί βασική προϋπόθεση για την εξαγωγή των αχλαδιών σε διεθνείς αγορές.
Το αυξημένο κόστος παραγωγής
Οι παραγωγοί στα Δένδρα Τυρνάβου, όπως και οι περισσότεροι συνάδελφοί τους, βλέπουν και το κόστος παραγωγής τα τελευταία χρόνια να έχει ανέβει σημαντικά και σε συνδυασμό με τα μειωμένα έσοδα, και φέτος αλλά και τα προηγούμενα χρόνια να τους φέρνει σε δύσκολη θέση.
Τελευταία ήταν ο ήπιος χειμώνας και ο καύσωνας, αλλά πιο πριν ήταν το φαινόμενο της ακαρπίας, ασθένειες και άλλα θέματα που είχαν ν’ αντιμετωπίσουν οι δενδροκαλλιεργητές. Κάποιοι μάλιστα σκέφτηκαν ακόμη και να εγκαταλείψουν τις καλλιέργειες στην περιοχή, ενώ έγινε και συζήτηση ακόμη και για αναδιάρθρωσή τους, έστω και αν το αχλάδι είναι μία παραγωγή που παραδοσιακά εντοπίζεται στον Τύρναβο.
Σταθερές συνεργασίες
Τα τελευταία 12-13 χρόνια η διάθεση των παραγόμενων φρούτων γίνεται σε συγκεκριμένες εταιρείες όσον αφορά τη μεταποίηση, όπως είναι η Κρόνος, η Intercomm και η Agrophoenix, με τους ανθρώπους του συνεταιρισμού Gaia Fruit να επισημαίνουν τη σημασία της σταθερότητας και της συνεχούς συνεργασίας για να προκύπτουν τα καλύτερα αποτελέσματα για όλους. Θέληση είναι αυτή η συνεργασία να παραμείνει σταθερή, και από εκεί και πέρα να επεκταθεί αν είναι αυτό εφικτό.
ΠΟΠ Αχλάδι Τυρνάβου
Το Αχλάδι Τυρνάβου είναι ένα από τα προϊόντα για τα οποία συντάχθηκε φάκελος σε συνεργασία με την Περιφέρεια Θεσσαλίας, προκειμένου ν’ αναγνωριστεί ως προϊόν με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης.
Στην περιοχή του Τυρνάβου κυριαρχεί η ποικιλία Κρυστάλλι (ή Τσακώνικο) που είναι μια από τις πιο δημοφιλείς ελληνικές ποικιλίες αχλαδιού, γνωστή για την τραγανή υφή και τη γλυκιά γεύση του. Μάλιστα, η αρχική σκέψη ήταν ο φάκελος διεκδίκησης ΠΟΠ να αφορά το Κρυστάλλι Τυρνάβου ως ποικιλία, ωστόσο αυτό στην πορεία άλλαξε και έτσι διεκδικείται ταυτότητα ΠΟΠ για το προϊόν ως αχλάδι Τυρνάβου.
Κόντρα σε όλα τα προβλήματα και τα εμπόδια
Δεν είναι μόνο οι κλιματολογικές συνθήκες που επηρεάζουν τους παραγωγούς του Gaia Fruit
Ο καύσωνας του περασμένου καλοκαιριού και ο ήπιος χειμώνας που είχε προηγηθεί ήταν βασικά προβλήματα (και) για τους παραγωγούς του Συνεταιρισμού Δένδρων Τυρνάβου Gaia Fruit, αλλά δεν είναι τα μόνα με τα οποία η ομάδα τους έχει έρθει αντιμέτωπη, και τα μέλη του προσπαθούν να βρουν λύσεις σε ένα συνεχή αγώνα.
Αρχικά θα πρέπει να τονιστεί ότι υπήρχε η σχετική τεχνογνωσία, αφού μέλη του Gaia Fruit είχαν εμπλακεί νωρίτερα σε μία άλλη προσπάθεια, σ’ αυτή του συνεταιρισμού «Άργισσα» που προϋπήρξε. Οπότε, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη γνώση για κινήσεις που έπρεπε να γίνουν εξ αρχής υπήρξαν κάποιες βάσεις και αναλόγως κινήθηκαν.
«Ξεκινήσαμε 20 μέλη και σιγά σιγά αυξήθηκε ο αριθμός. Αφού αυξήθηκε ο αριθμός, άρχισε ν’ αυξάνεται το τονάζ» σημειώνει ο πρόεδρος του συνεταιρισμού, Χρήστος Τασιούλας. «Έτσι ξεκινήσαμε με κάποια σταθερά βήματα, και στη συνέχεια ήρθε η ένταξη του συνεταιρισμού στο Μέτρο 9, μετά στο σχέδιο βελτίωσης και τώρα στο επιχειρησιακό πρόγραμμα» αναφέρει χαρακτηριστικά και το συμπέρασμα που βγαίνει είναι σίγουρα ότι κάποια εργαλεία υπάρχουν και μπορούν να δώσουν ορισμένες σημαντικές λύσεις.
Βέβαια, ήθελε αρκετή δουλειά για να γίνουν οι απαραίτητες κινήσεις ενώ από εκεί και πέρα υπάρχουν και δυσκολίες και εμπόδια, που χρειάζονται χρόνο για να υπερκεραστούν ή μπορεί να είναι ακόμη και άλυτα. «Για παράδειγμα, ως συνεταιρισμός δεν έχουμε τις εγκαταστάσεις που θα θέλαμε για ψύξη και ανάλογη συντήρηση των προϊόντων μας. Έχουμε εγκαταστάσεις, έχουμε στέγαστρα, γραφεία για τον συνεταιρισμό. Όλα αυτά είναι ιδιοκτησίας του συνεταιρισμού. Έχουμε και τις σχετικές ασφαλτοστρώσεις. Δεν έχουμε όμως τα ψυγεία που θα θέλαμε» σημειώνει ο κ. Τασιούλας, και εμπόδιο σ’ αυτό είναι το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Τυρνάβου!
«Πήγαμε στον δήμαρχο Τυρνάβου και προσπαθούμε να δούμε τι μπορεί να γίνει. Η γραφειοκρατία σίγουρα δεν είναι σύμμαχος. Έχουμε εγκαταστάσεις σε δέκα στρέμματα αλλά ψυγεία δεν έχουμε, οπότε πρέπει να αλλάξει το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο για να μπορέσουμε να είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε στην κατασκευή στο σημείο που θέλουμε» συμπληρώνει ο επικεφαλής του Gaia Fruit.
H μάστιγα των κλοπών
Αγροτική η περιοχή του Τυρνάβου, ανάλογες εγκαταστάσεις και υποδομές υπάρχουν… Ωστόσο κι αυτές και ο εξοπλισμός των αγροτών έχει μπει εδώ και χρόνια στο στόχαστρο κλεφτών που στοχεύουν στα μέταλλα που διαθέτουν από εκεί και πέρα παρανόμως προς πώληση!
«Μετασχηματιστές ηλεκτροδότησης, εγκαταστάσεις υδροδότησης ακόνη και μπαταρίες από τρακτέρ έχουμε δει να κλέβονται από αγρότες» σημειώνει ο πρόεδρος του συνεταιρισμού Δένδρων Τυρνάβου, με την ευρύτερη περιοχή εδώ και χρόνια να δεινοπαθεί. Ακόμη και συναγερμούς σε εγκαταστάσεις υδροδότησης έχουν εγκαταστήσει οι παραγωγοί, ωστόσο τα περιστατικά εδώ και χρόνια είναι πολλά και ο εντοπισμός των υπευθύνων αντιστρόφως ανάλογος… Δεν είναι μόνο τα υλικά που κλέβουν εξάλλου οι άγνωστοι αλλά και οι ζημιές που προκαλούν στην προσπάθειά τους να αφαιρέσουν τα μέταλλα (χαλκό κυρίως) που πολλές φορές έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα κοστοβόρες για τους παραγωγούς όσον αφορά την αποκατάστασή τους.
Πρώτη δύναμη στο αχλάδι η Θεσσαλία λόγω Τυρνάβου!
Η παράδοση στην καλλιέργεια και παραγωγή αχλαδιών φαίνεται ότι έχει πιάσει τόπο στην περιοχή του Τυρνάβου, που καθιστά τη Θεσσαλία πρώτη δύναμη στην Ελλάδα!
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η παραγωγή αχλαδιών φτάνει στη χώρα λίγο πάνω από τα 40 χιλιάδες στρέμματα (40.447). Από αυτά, μόνο στην περιφέρεια Θεσσαλίας καλλιεργούνται τα 22.690 στρέμματα, και στην ΠΕ Λάρισας τα 20.731 στρέμματα! Μόνο στην περιοχή του Τυρνάβου 18 και κάτι χιλιάδες στρέμματα προσφέρουν στην εγχώρια παραγωγή!
Ο πρώτος έχει μάλιστα υπερδιπλάσια παραγωγή σε σχέση με τον δεύτερο. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας ακολουθεί με 9.274 στρέμματα, με την Ημαθία (5.303 στρέμματα) και Πέλλα (2.988 στρέμματα) να προσπαθούν να συνεισφέρουν στην παραγωγή αχλαδιού. Όσον αφορά την παραγωγή σε τόνους, στο σύνολο των 86.620 τόνων πανελλαδικά, η ΠΕ Λάρισας προσφέρει τους 40.110 τόνους, και η Θεσσαλία τους 44.780. Άλλους 20 χιλιάδες περίπου τόνους προσθέτει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (13.183 η Ημαθία και 5.475 η Πέλλα).
Η συνολική παγκόσμια παραγωγή αχλαδιών υπολογίζεται περίπου στα 23-24 εκατομμύρια τόνους ετησίως. Η Κίνα ηγείται, έχοντας το 70% της παγκόσμιας παραγωγής ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Νότια Αμερική διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο εμπόριο. Η Αργεντινή ξεχωρίσει από πλευράς Νοτίου Αμερικής ενώ η Ιταλία είναι ο μεγαλύτερος Ευρωπαίος παραγωγός αχλαδιού.
