Το όραμά της για τον πρωτογενή τομέα της Ευρώπης έδωσε στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία κάνει λόγο για ελκυστική, ανθεκτική και ανταγωνιστική γεωργία που θα αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις προκλήσεις των επόμενων ετών.
Αναλυτικά:
«Ο εν λόγω χάρτης πορείας θέτει τις βάσεις για ένα ελκυστικό, ανταγωνιστικό, ανθεκτικό, προσανατολισμένο στο μέλλον και δίκαιο αγροδιατροφικό σύστημα για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές γεωργών και επιχειρήσεων γεωργικών προϊόντων διατροφής.
Η περαιτέρω απλούστευση των πολιτικών μας και η αύξηση της υιοθέτησης της καινοτομίας και της ψηφιοποίησης αποτελούν προαπαιτούμενα για όλες τις δράσεις που περιγράφονται στο όραμα. Αργότερα το 2025, η Επιτροπή θα προτείνει μια ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων απλούστευσης για το ισχύον γεωργικό νομοθετικό πλαίσιο, μαζί με μια ψηφιακή στρατηγική της ΕΕ για τη γεωργία με σκοπό τη στήριξη της μετάβασης στη γεωργία έτοιμη για ψηφιακή τεχνολογία.
Η κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε: «Οι γεωργοί μας πρωτοστατούν στο σύστημα παραγωγής τροφίμων της ΕΕ. Χάρη στην καθημερινή και σκληρή δουλειά τους, όλοι μας έχουμε ασφαλή και υψηλής ποιότητας τρόφιμα. Ωστόσο, οι αγρότες μας αντιμετωπίζουν τις αυξανόμενες προκλήσεις του παγκόσμιου ανταγωνισμού και της κλιματικής αλλαγής. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο σήμερα προσφέρουμε μια ολοκληρωμένη στρατηγική που καθιστά τη γεωργία πιο ελκυστική, πιο ανθεκτική και πιο βιώσιμη.»
Το όραμα περιγράφει τέσσερις τομείς προτεραιότητας:
Ένας ελκυστικός τομέας: Η γεωργία πρέπει να διαθέτει την απαραίτητη σταθερότητα για να ενθαρρύνει τους νέους να εισέλθουν στο επάγγελμα, μεταξύ άλλων μέσω δίκαιων εισοδημάτων και καλύτερης στοχευμένης δημόσιας στήριξης. Πρέπει επίσης να υποστηριχθούν ενεργά για να αποκομίσουν τα οφέλη της καινοτομίας και των νέων επιχειρηματικών μοντέλων, μεταξύ άλλων από τον άνθρακα και τα πιστωτικά μόρια της φύσης, ως συμπληρωματικές πηγές εισοδήματος.
Η Επιτροπή δεσμεύεται να διασφαλίσει ότι οι γεωργοί δεν θα αναγκάζονται να πωλούν συστηματικά τα προϊόντα τους κάτω από το κόστος παραγωγής και θα λάβει συγκεκριμένα μέτρα για τον σκοπό αυτό, μεταξύ άλλων μέσω της αναθεώρησης της οδηγίας για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Η Επιτροπή θα παρουσιάσει επίσης μια στρατηγική για την ανανέωση των γενεών το 2025, με συστάσεις σχετικά με τα μέτρα που απαιτούνται τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό/περιφερειακό επίπεδο για την αντιμετώπιση των εμποδίων για την είσοδο νέων και νέων ατόμων στο επάγγελμα.
Ένας ανταγωνιστικός και ανθεκτικός τομέας: Η ΕΕ θα συνεχίσει να δίνει προτεραιότητα στην επισιτιστική ασφάλεια και κυριαρχία με διάφορους τρόπους. Οι εμπορικές διαπραγματεύσεις και συμφωνίες θα χρησιμοποιηθούν στο έπακρο, προστατεύοντας παράλληλα τα συμφέροντα των ευρωπαίων γεωργών. Το όραμα ανταποκρίνεται επίσης στα αιτήματα των γεωργών, των πολιτών και της κοινωνίας γενικότερα για μεγαλύτερη ευθυγράμμιση των προτύπων παραγωγής για τα εισαγόμενα προϊόντα, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα φιλόδοξα πρότυπα της ΕΕ δεν οδηγούν σε ανταγωνιστικό μειονέκτημα, ενώ παράλληλα συνάδουν με τους διεθνείς κανόνες.
Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή θα αρχίσει να λαμβάνει μέτρα το 2025 για να αξιολογήσει τον αντίκτυπο της μεγαλύτερης συνοχής των προτύπων όσον αφορά τα επικίνδυνα φυτοφάρμακα που απαγορεύονται στην ΕΕ και την καλή διαβίωση των ζώων. Επιπλέον, η αυστηρή επιβολή και οι έλεγχοι των προτύπων ασφάλειας των τροφίμων εξακολουθούν να αποτελούν αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα. Η Επιτροπή θα ενισχύσει την εστίασή της στο ζωικό κεφάλαιο για την προώθηση του μακροπρόθεσμου μέλλοντος του τομέα.
Ένας διαχρονικός τομέας: Ο γεωργικός τομέας της Ευρώπης διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Το όραμα αναγνωρίζει την ανάγκη συνδυασμού της δράσης για το κλίμα με την επισιτιστική ασφάλεια και τις ειδικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας. Οι γεωργοί θα πρέπει να ανταμείβονται για την υιοθέτηση φιλικών προς τη φύση πρακτικών. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα εξετάσει προσεκτικά τυχόν περαιτέρω απαγόρευση της χρήσης φυτοφαρμάκων εάν δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις σε εύλογο χρονικό διάστημα και θα εξορθολογίσει την πρόσβαση στα βιοφυτοφάρμακα στην αγορά της ΕΕ.
Η Επιτροπή θα αναπτύξει επίσης ένα εθελοντικό σύστημα συγκριτικής αξιολόγησης, την «πυξίδα βιωσιμότητας στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις», για να βοηθήσει τους γεωργούς να μετρήσουν και να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους σε επίπεδο γεωργικής εκμετάλλευσης. Μια στρατηγική για την ανθεκτικότητα των υδάτων θα προετοιμαστεί επίσης για την αντιμετώπιση της πιεστικής ανάγκης για αποδοτικότερες χρήσεις του νερού.
Δίκαιες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας στις αγροτικές περιοχές: Η Επιτροπή θα υποβάλει επικαιροποιημένο αγροτικό σχέδιο δράσης για να διασφαλίσει ότι οι αγροτικές περιοχές παραμένουν ζωντανές, λειτουργικές και βαθιά συνδεδεμένες με την πολιτιστική και φυσική κληρονομιά της ΕΕ. Θα δρομολογηθεί επίσης ετήσιος διάλογος για τα τρόφιμα με ευρύ φάσμα παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των καταναλωτών, των γεωργών, της βιομηχανίας και των δημόσιων αρχών για την εξεύρεση λύσεων για ζητήματα όπως η οικονομική προσιτότητα των τροφίμων και η καινοτομία. Η μείωση της σπατάλης τροφίμων και η αντιμετώπιση των κοινωνικών ανησυχιών για την καλή διαβίωση των ζώων θα εξεταστούν επίσης προσεκτικά από την Επιτροπή στο μέλλον.
Όσον αφορά το μέλλον, η μελλοντική κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ), στο πλαίσιο της επικείμενης πρότασης για το ΠΔΠ, θα είναι απλούστερη και πιο στοχευμένη, με μεγαλύτερη στήριξη προς τους γεωργούς που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή τροφίμων, με ιδιαίτερη έμφαση στους νέους γεωργούς και τους γεωργούς σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς. Θα ευνοηθούν τα κίνητρα και όχι οι όροι.
Ιστορικό
Το όραμα για τη γεωργία και τα τρόφιμα προτάθηκε ως πρωτοβουλία προτεραιότητας για τις πρώτες 100 ημέρες της θητείας της παρούσας Επιτροπής, με επικεφαλής τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο Fitto και τον Επίτροπο Hansen, υπό την καθοδήγηση της Προέδρου von der Leyen.
Με βάση την έκθεση του στρατηγικού διαλόγου για το μέλλον της γεωργίας της ΕΕ και σε διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Γεωργίας και Τροφίμων, το όραμα αποσκοπεί στη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ανταγωνιστικότητας και βιωσιμότητας του γεωργικού τομέα και του τομέα τροφίμων της ΕΕ.
Με βάση τα τελευταία αποτελέσματα του Ευρωβαρόμετρου, οι πολίτες της ΕΕ συμφωνούν συντριπτικά ότι η εξασφάλιση σταθερού εφοδιασμού τροφίμων στην ΕΕ ανά πάσα στιγμή είναι απαραίτητη».
