Ολοκληρώθηκε η υποβολή αιτήσεων στήριξης στο πλαίσιο της πρόσκλησης των Νέων Γεωργών (Παρέμβαση Π3-75.1 Εγκατάσταση γεωργών νεαρής ηλικίας).
Υποβλήθηκαν συνολικά 6.829 προτάσεις στήριξης με αιτούμενη δημόσια δαπάνη τα 241.289.000 ευρώ.Στο προσεχές χρονικό διάστημα οι αιτήσεις θα αξιολογηθούνκαι θα χρηματοδοτηθούν όσες κριθούν επιλέξιμες.
ΤΟΥ ΣΑΚΗ ΤΡΕΧΑ
Η μείωση του ενδιαφέροντος οφείλεται στην αυστηρότητα των κριτηρίων και στο υψηλό κόστος παραγωγής, κάτι που «φέρνει» δυσκολία στη διατήρηση των δεσμεύσεων του προγράμματος. Ακόμη αρνητικό είναι ότι έχουμε μια συνεχή μείωση των ενισχύσεων από την ΚΑΠ. Με πριμ 30.000 μέχρι 44.000 ευρώ καιαυστηρέςδεσµεύσεις (τυπική απόδοση)είναι λογικό να μην υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τους νέους.Ο δικαιούχος λαμβάνει το 70% του ποσού στήριξης με την ένταξή του στο μέτρο και το 30% μετά την πιστοποίηση της ορθής ολοκλήρωσης του επιχειρηματικού σχεδίου.
Πρέπει να υπάρξουν πρόσθετα κριτήρια
Όπως δήλωσαν μελετητές στην Εφημερίδα Ε.Α. ήταν ένα πρόγραμμα που δεν ακολούθησε την ροή που είχαν οι προηγούμενες προσκλήσεις. Ήταν μικρό το ενδιαφέρον των νέων να ασχοληθούν με την αγροτική παραγωγή. Το πρόγραμμα νέων αγροτών αποτελεί ένα κρίσιμο μέτρο για την προσέλκυση νέων ανθρώπων στη γεωργία. Στην επόμενη πρόσκληση θα πρέπει το ΥπΑΑΤ να πάρει το μήνυμα και να δώσει περισσότερα κίνητρα στους νέους να ασχοληθούν με το αγροτικό επάγγελμα.
Δεν αφήνει χρήματα στους νέους
Η Εφημερίδα Ε.Α. μίλησε με νέους που εντάχθηκαν στην προηγούμενη πρόσκληση του 2021 και μας τόνισαν ότι είναι απογοητευμένοι με αυτή την απόφαση που πήραν. Η οικονομική κρίση και η άνοδος του κόστους ζωής δημιουργούν σοβαρά προβλήματα σε όσους νέους θέλουν να ασχοληθούν με τον αγροτικό τομέα. Το κόστος εγκατάστασης και οι επενδύσεις που απαιτούνται για να «λειτουργήσει» μια αγροτική επιχείρηση είναι σε υψηλά επίπεδα και οι περισσότεροι νέοι δεν διαθέτουν τα απαιτούμενα κεφάλαια.
«Δεν μένουν χρήματα από το πρόγραμμα. Είναι μια παγίδα για 7 συν 1 χρόνια», δηλώνουν και προσθέτουν: «πιστέψαμε θα ήταν ένα πρώτο βήμα που θα σε βοηθήσει στο δύσκολο επάγγελμα που επιλέξαμε αλλά όπως εφαρμόζεται δεν αξίζει. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα δεν αφήνει χρήματα στους νέους. Θα πρέπει να κάνουμε ένα δεύτερο επάγγελμα για να έχουμε ένα εισόδημα να ζήσουμε. Μας δίνουν το δικαίωμα να κάνουμε 145 ώρες τον χρόνο μισθωτοί σε μια δεύτερη εργασία αλλά και αυτό δεν φτάνει. Αναγκαζόμαστε να δουλεύουμε μαύρα για να επιβιώσουμε. Από την πρώτη στιγμή το πρόγραμμα είναι ρίσκο. Το 2021 για να κάνουμε φάκελο στον μελετητή πληρώσαμε 1.300 ευρώ. Τα χρήματα τα δίνεις είτε ενταχθείς είτε δεν τα καταφέρεις. Μετά πήραμε προκαταβολή 70% (τότε ήταν 24.000 ευρώ) για να πληρώνουμε τα επόμενα τρια χρόνια μηχανήματα και να αγοράσουμε χωράφια. Μόνο μια τουρμπίνα κάνει 2.500 ευρώ, ενώ γεννήτρια ρεύματος (για ράβδισμα) 2.000 ευρώ. Οι νέοι αδυνατούν να βρουν αγροτική γη σε προσιτές τιμές. Μετά θα πρέπει να πληρώνουμε λιπάσματα και φυτοφάρμακα που έχουν μεγάλο κόστος. Επίσης τα εργατικά μεροκάματα είναι πολύ υψηλά. Για να μπω στο πρόγραμμα πρέπει να πληρώσω λογιστή (600 ευρώ) και να κάνω βιβλία εσόδων και εξόδων και ξεκινώ από τον πρώτο χρόνο να πληρώνω εφορία. Αν δεν ανοίξεις βιβλία έχει πρόστιμα. Δανεισμός δεν υπάρχει γιατί κανείς δεν θέλει να μπλέξει με τράπεζες».
Κατανομή αιτήσεων ένταξης
Η γεωγραφική κατανομή των προτάσεων έχει ως εξής:
- Περιφέρεια – Αριθμός υποβεβλημένων αιτήσεων – Αιτούμενο ποσό στήριξης
- Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης – 448 αιτήσεις – 15.322.500 ευρώ
- Αττικής – 56 αιτήσεις – 1.890.000 ευρώ
- Βορείου Αιγαίου – 327 αιτήσεις – 12.040.500 ευρώ
- Δυτικής Ελλάδας – 1.096 αιτήσεις – 39.580.000 ευρώ
- Δυτικής Μακεδονίας – 328 αιτήσεις – 11.810.000 ευρώ
- Ηπείρου – 308 αιτήσεις – 11.270.000 ευρώ
- Θεσσαλίας – 874 αιτήσεις – 30.367.500 ευρώ
- Ιονίων Νήσων – 42 αιτήσεις – 1.546.500 ευρώ
- Κεντρικής Μακεδονίας – 1.015 αιτήσεις – 33.192.500 ευρώ
- Κρήτης – 1.337 αιτήσεις – 50.335.000 ευρώ
- Νοτίου Αιγαίου – 89 αιτήσεις – 3.352.000 ευρώ
- Πελοποννήσου – 497 αιτήσεις – 16.620.000 ευρώ
- Στερεάς Ελλάδας – 407 αιτήσεις – 13.962.500 ευρώ
Οι κυριότερες δεσμεύσεις που αναλαμβάνουν όσοι ενταχθούν
Στόχος του ΥπΑΑΤ είναι να αξιολογηθούν οι αιτήσεις και να ενταχθούν στο πρόγραμμα οι δικαιούχοι έως τα µέσα καλοκαιριού, ώστε να λάβουν και την πρώτη δόση του πριµ πρώτης εγκατάστασης (70%) πριν το φθινόπωρο. Ο προϋπολογισμός θα καλύψει τους υποφήφιους και δεν θα έχουμε επιλαχόντες.
Ο νέος αγρότης πρέπει να παραµείνει στο επάγγελµα για 7-8 χρόνια χωρίς να µπορεί να ασκήσει σε αυτό το διάστηµα κάποια άλλη σοβαρή εξωγεωργική διαδικασία. Θα πρέπει από το 2026 και µετά να κάνει ετησίως τζίρους στο 50-60% της Τυπικής Απόδοσης ένταξης και να αυξήσει την εκµετάλλευσή του, αλλιώς κινδυνεύει µε απένταξη.
Οι κυριότερες δεσμεύσεις που αναλαμβάνουν οι δικαιούχοι είναι οι εξής:
- Να αποκτήσουν την ιδιότητα του επαγγελματία αγρότη εντός δύο ετών από την ημερομηνία χαρακτηρισμού τους ως νεοεισερχομένων επαγγελματιών στον αγροτικό τομέα και να τη διατηρήσουν για τέσσερα έτη μετά το έτος ολοκλήρωσης του επιχειρηματικού τους σχεδίου.
- Να πετύχουν τον ποσοτικό στόχο της αύξησης της τυπικής απόδοσης της εκμετάλλευσης κατά τουλάχιστον 20% σε σχέση με την τυπική απόδοση της αρχικής κατάστασης, ενώ ταυτόχρονα κατά την ολοκλήρωση αυτή δεν πρέπει να υπολείπεται των 16.000 ευρώ στην Ηπειρωτική Χώρα, Κρήτη και Εύβοια, των 14.000 ευρώ στα νησιά με πληθυσμό άνω των 3.100 κατοίκων και των 10.700 ευρώ στα υπόλοιπα νησιά.
- Να υπαχθούν εντός 24 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης ένταξης στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και να παραμείνουν σε αυτό τουλάχιστον για τέσσερα έτη μετά το έτος ολοκλήρωσης του επιχειρηματικού τους σχεδίου.
- Από το 2024 έως και τέσσερα έτη μετά το έτος ολοκλήρωσης του επιχειρηματικού τους σχεδίου να υποβάλλουν κάθε έτος δήλωση στο ΟΣΔΕ.
- Να παρακολουθήσουν (δωρεάν) εκπαιδευτικό διάρκειας τουλάχιστον 250 ωρών.
- Να πραγματοποιήσουν πωλήσεις αγροτικών προϊόντων βάσει Ε3 οι οποίες, ως προς την τυπική απόδοση εισόδου, πρέπει, από το δεύτερο έτος του επιχειρηματικού σχεδίου να ανέρχονται στο 50% αυτής και στο 60% αυτής κατά την ολοκλήρωση του επιχειρηματικού σχεδίου.
- Εφόσον εκτρέφουν ζώα, να αποκτήσουν αδειοδότηση σταβλικής εγκατάστασης.
Γραφειοκρατία και αστοχίες
Παρά τις συνεχείς προσπάθειες βελτίωσης που γίνονται η γραφειοκρατία παραμένει ένας από τους σημαντικότερους ανασταλτικούς παράγοντες για τους νέους αγρότες.Η μακροχρόνια διαδικασία υποβολής και αξιολόγησης των αιτήσεων του προγράμματος δημιουργούν ανασφάλεια στους νέους.
Ένα ερώτημα που ακούμε συχνά είναι πως ενώ στην χώρα μας μπορείς να προσληφθείς ως εργαζόμενος στο δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα, με απολυτήριο δημοτικού ή γυμνασίου αλλά την ίδια στιγμή, να μην μπορείς να επιδοτηθείς για να γίνεις Νέος Αγρότης. Πάντως εκτός από το μειωμένο ενδιαφέρον για ένταξη στο πρόγραμμα, οι αστοχίες που παρατηρούνται σε κάποια από τα κριτήρια επιλεξιμότητας, τα οποία έχουν διαφοροποιηθεί σε σχέση με ανάλογες προσκλήσεις προηγούμενων ετών, αποκλείουν πολλούς υποψήφιους δικαιούχους του προγράμματος.Ενώ στις αντίστοιχες προσκλήσεις των προηγούμενων ετών, στα κριτήρια επιλεξιμότητας είχε προβλεφθεί για τους υποψήφιους νεοεισερχόμενους άνδρες γεωργούς η εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων με τέτοιο τρόπο ώστε να μην προκαλείται πρόβλημα στην ένταξη τους.
Στην τρέχουσα πρόσκληση όμως, οι άνδρες υποψήφιοι νεοεισερχόμενοι αγρότες, θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις έως τα τέλη του 2025, γεγονός που στερεί τη δυνατότητα υποβολής φακέλου υποψηφιότητας σε όσους δεν έχουν διακόψει την αναβολή τους δημιουργώντας δυσμενή διάκριση υπέρ αυτών οι οποίοι δεν υπέχουν στρατιωτικών υποχρεώσεων.Ένα ακόμη πρόβλημα της πρόκλησης ήταν ότι αρκετοί υποψήφιοι που δεν ξεπερνούν τους 18 μήνες ενταγμένοι στον αγροτικό τομέα (όρος της προκήρυξης) δεν μπορούσαν να εκδώσουν βεβαίωση νεοεισερχόμενου από το ΜΑΑΕ διότι έχουν ξεπεράσει τους 12 μήνες από την εγγραφή τους στον ΕΦΚΑ με αποτέλεσμα να είναι μη επιλέξιμοι για το πρόγραμμα των Νέων Αγροτών, παρόλο που πληρούν όλες τις άλλες προδιαγραφές του προγράμματος και έχουν ήδη ενταχθεί στον αγροτικό τομέα απορρίπτοντας ή παραιτούμενοι από οποιαδήποτε άλλη εργασία.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ «ΕΛΛΗΝΑΣ ΑΓΡΟΤΗΣ»
