Ο «Έλληνας Αγρότης» στην κατεστραμμένη από τον σεισμό Αντιόχεια, στην πόλη Αλτινόζου – η λεγόμενη κίτρινη γειτονιά – και στο χωριό Τόκατσλι, που εκτός της Θρησκείας και τη γλώσσα μας συνδέει και η γη.
Η γεωργία αποτελεί έναν από τους βασικούς τομείς της οικονομίας της περιοχής.
Βρεθήκαμε πρόσφατα λίγο έξω από την Αντιόχεια της Τουρκίας, εκεί που αγωνίζεται να επιβιώσει η ελληνική μειονότητα. Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι σε εκείνα τα μέρη της Τουρκίας, που συνορεύουν με την Συρία, υπάρχει μειονότητα Ρωμιών στην κατεστραμμένη από τον σεισμό Αντιόχεια, στην πόλη Αλτινόζου – η λεγόμενη κίτρινη γειτονιά – και στο χωριό Τόκατσλι, λίγο έξω από την κωμόπολη που μόλις αναφέραμε.
Οι Ρωμιοί στις τρεις αυτές περιοχές προσπαθούν να κρατήσουν την γλώσσα – όσο μιλάνε, γιατί είναι αραβόφωνοι κατά κύριο λόγο, την Θρησκεία – είναι ο ισχυρότερος κρίκος με την Ελλάδα – και φυσικά τη συνοχή και συνέχεια των οικογενειών τους.
Μεταξύ άλλων κατά τη διάρκεια της διαμονής μου στα μέρη εκείνα, διαπίστωσαμε ότι με τους μειονοτικούς της Αντιόχειας μας συνδέει και κάτι άλλο, πέρα από τα προαναφερόμενα. Η σύνδεση με τη γη.
Αγρότες και κτηνοτρόφοι
Οι Έλληνες της περιοχής κατά κύριο λόγο είναι αγρότες και κτηνοτρόφοι, κάποιοι τεχνίτες και πολλοί κυνηγοί. Αγωνίζονται να επιβιώσουν έχοντας απέναντί τους ένα εχθρικό κράτος που πολλές φορές υπονομεύει την παραγωγή τους. Η αγροτική παραγωγή στην Αντιόχεια, έχει πλούσια ιστορία και σημαντική σημασία για την τοπική οικονομία και κοινωνία. Ενδεικτικά θα αναφέρω μερικές βασικές πτυχές της αγροτικής παραγωγής στην Αντιόχεια: Η Αντιόχεια έχει μεσογειακό κλίμα, με ήπιους χειμώνες και ζεστά, ξηρά καλοκαίρια. Αυτές οι κλιματικές συνθήκες ευνοούν την καλλιέργεια διαφόρων αγροτικών προϊόντων.
Το έδαφος είναι γόνιμο, γεγονός που συμβάλλει στην παραγωγή. Η περιοχή είναι γνωστή για την παραγωγή φρούτων και λαχανικών, όπως πορτοκάλια, μανταρίνια, ρόδια και λεμόνια, αλλά πλούσια είναι επίσης και για τις ντομάτες, πιπεριές και μελιτζάνες. Σιτάρι και κριθάρι είναι επίσης σημαντικές καλλιέργειες στην περιοχή, αν και η παραγωγή τους μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες.
Η παραγωγή κρασιού
Η Αντιόχεια είναι γνωστή για την παραγωγή κρασιού, με την καλλιέργεια αμπελιών να παίζει σημαντικό ρόλο στην αγροτική οικονομία. Η γεωργία αποτελεί έναν από τους βασικούς τομείς της οικονομίας της περιοχής. Πολλοί κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία είτε ως κύρια πηγή εισοδήματος είτε ως συμπληρωματική δραστηριότητα. Τα αγροτικά προϊόντα της Αντιόχειας συχνά διατίθενται σε τοπικές αγορές και εξάγονται σε άλλες περιοχές της Τουρκίας και στο εξωτερικό. Οι μεταβολές στο κλίμα μπορεί να επηρεάσουν τις καλλιέργειες, προκαλώντας προβλήματα στην παραγωγή.
Αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν εκεί οι Έλληνες, μαζί με τα ρυθμιστικά πλαίσια, με τα οποία προσπαθεί να τους ωθήσει στο περιθώριο η κυβέρνηση της Τουρκίας, όπως αναφέραμε ήδη. Η διαχείριση των υδάτινων πόρων είναι κρίσιμη, δεδομένου ότι η γεωργία εξαρτάται από την επαρκή παροχή νερού.
Η αγροτική παραγωγή στην Αντιόχεια είναι επομένως ένα πολύπλοκο σύστημα που επηρεάζεται από περιβαλλοντικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες.
Η συνέχιση της ανάπτυξής της απαιτεί στρατηγικές βιωσιμότητας και προσαρμογής στις νέες προκλήσεις. Ωστόσο, καμία ελληνική κυβέρνηση δεν έχει ασχοληθεί με την μειονότητα της Τουρκίας. Για παράδειγμα – όπως με ενημέρωσε ο Ρωμιός πρόεδρος του χωριού – θα μπορούσαμε να εισάγουμε στη χώρα προϊόντα αποκλειστικά από τους Έλληνες της περιοχής.
Αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει να υπάρξει συλλογική πολιτική βούληση, κάτι που στις μέρες μας φαντάζει όνειρο θερινής νυκτός. Κατά τη διαμονή μου εκεί είχα την τύχη να δοκιμάσω πολλά καλούδια της περιοχής.
Εξαιρετικό πετιμέζι
Από τσίπουρο και κρασί μέχρι μαρμελάδες, καυτερές πιπεριές και χειροποίητα κεμπάπ. Να τονίσω εδώ ότι ειδικά στο χωριό Τόκατσλι οι Ελληνίδες νοικοκυρές φτιάχνουν εξαιρετικό πετιμέζι και μαρμελάδα από σύκο, καθώς διαθέτει άφθονα η περιοχή. Μαρμελάδα από μούρα επίσης βρίσκει κανείς σε κάθε σπίτι, από βερίκοκο και κυδώνι. Τέλος, στα γλυκά κολοκύθας η τοπική συνταγή της Ελληνίδας μάνας είναι ασυναγώνιστη. Ακόμα, με κέρασαν γλυκό καρότο, ενώ κατά τη διάρκεια της διαμονής το μεσημεριανό φαγητό συνόδευαν σάλτσες φτιαγμένες από ντομάτες της περιοχής, του χωριαφού ή της αυλής.
Την τελευταία ημέρα μπήκε το… μαγκάλι και είδα από κοντά πώς φτιάχνεται το χειροποίητο κεμπάπ, το οποίο δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το εμπορικό που τρώμε στα μαγαζιά της Ελλάδας. Το κρέας εκεί είναι ανάμεικτο με αρνί και μοσχάρι και ζουμί από ουρά αρνιού, προερχόμενα όλα από ζώα της κάθε οικογένειας.
Παραδοσιακή κτηνοτροφία και αλιεία στην περιοχή
Η κτηνοτροφία στην Αντιόχεια, όπως και σε πολλές άλλες περιοχές της Τουρκίας που υπάρχει έντονο ελληνικό στοιχείο, είναι ένα σημαντικό κομμάτι της αγροτικής οικονομίας και της τοπικής κουλτούρας.
Θα αναφέρουμε ορισμένες βασικές πτυχές της κτηνοτροφίας στην περιοχή: Η εκτροφή αγελάδων για γαλακτοκομικά προϊόντα είναι διαδεδομένη. Το γάλα και τα προϊόντα του, όπως το τυρί, είναι σημαντικά για την τοπική διατροφή και οικονομία. Η εκτροφή προβάτων και γιδιών είναι επίσης κοινή, κυρίως για το κρέας και το μαλλί. Τα προϊόντα τους είναι σημαντικά για την τοπική αγορά και τη διατροφή.
Η εκτροφή κοτόπουλων για αυγά και κρέας είναι συνηθισμένη, καθώς προσφέρει εύκολη πρόσβαση σε φρέσκα προϊόντα. Πολλοί κτηνοτρόφοι χρησιμοποιούν παραδοσιακές μεθόδους εκτροφής, οι οποίες περιλαμβάνουν την εκτροφή σε ελεύθερη βοσκή.
Υπάρχει και μια τάση προς την υιοθέτηση πιο σύγχρονων μεθόδων και τεχνολογιών, που στοχεύουν στη βελτίωση της παραγωγικότητας και της υγείας των ζώων. Η κτηνοτροφία παρέχει σημαντικό εισόδημα για πολλές οικογένειες στην Αντιόχεια. Πολλοί κτηνοτρόφοι πωλούν τα προϊόντα τους τοπικά ή σε αγορές.
Ο τομέας της κτηνοτροφίας προσφέρει απασχόληση στις ελληνικές κοινότητες, συμβάλλοντας έτσι στην δική τους οικονομία. Οι αλλαγές στο κλίμα, όπως η ξηρασία ή οι έντονες βροχοπτώσεις, μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή ζωοτροφών και την υγεία των ζώων. Υπάρχουν προκλήσεις σχετικά με την υγεία των ζώων και την ανάγκη για εμβολιασμούς και άλλες προληπτικές πρακτικές. Οι κτηνοτρόφοι μπορεί να αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην πρόσβαση σε αγορές και στην εξαγωγή προϊόντων λόγω ανταγωνισμού ή των γνωστών πολιτικών παραγόντων.
Η κτηνοτροφία στην Αντιόχεια είναι ένα ζωτικό κομμάτι της αγροτικής οικονομίας και της τοπικής κουλτούρας. Απαιτεί προσοχή και στρατηγικές για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του τομέα στο μέλλον, καθώς ένα από τα βασικά προβλήματα είναι η δύσκολη πρόσβαση σε αγορές και νέες τεχνολογίες.
Σημαντικό κομμάτι
Η αλιεία στην Αντιόχεια αποτελεί έναν σημαντικό, αλλά πιο περιορισμένο τομέα σε σύγκριση με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.
Η γεωγραφική θέση
Η γεωγραφική της θέση, κοντά στον ποταμό Ορόντη και όχι μακριά από τη Μεσόγειο Θάλασσα, συμβάλλει στην ανάπτυξή της.
Για προσωπική χρήση
Τόσο η ποτάμια όσο και της θαλάσσιας αλιεία ασκείται κυρίως για προσωπική χρήση και όχι για εμπόριο.
Τροφοσυλλέκτες, όπως στην Ελλάδα – Είναι δεινοί κυνηγοί οι κάτοικοι
Χωρίς να έχουμε καμία απολύτως ενημέρωση από πριν για το θέμα είδα ότι οι Ρωμιοί της Αντιόχειας, της Αλτίνοζου και του χωριού Τόκατσλι, είναι δεινοί κυνηγοί. Παθιασμένοι και πολύ έμπειροι, με σεβασμό στο θήραμα και στο περιβάλλον, ασκούν την δραστηριότητά μας όπως ακριβώς εδώ, από πατέρα σε γιο. Αποτελεί οικογενειακή κληρονομιά το κυνήγι στους Έλληνες της Αντιόχειας. Από παιδιά, μέχρι πατεράδες και φυσικά παππούδες οργώνουν βουνά και βάλτους ως γνήσιοι τροφοσυλλέκτες.
Για λόγους που καταλαβαίνουν όλοι δεν θα αναφέρω ονόματα Ρωμιών που συναναστράφηκα, γνώρισα και με ενημέρωσαν για τον τρόπο που ασκούν τη θήρα. Με μεγάλη αγάπη για τα σκυλιά, έχουν όλοι ή τουλάχιστον οι περισσότεροι 2-3 σκυλιά, οι νόμοι τους είναι λίγο διαφορετικοί από τους δικούς μας, κυνηγούν κυρίως με τούρκικα όπλα, αν και έχουν άριστη γνώση για τα νέα και τις εξελίξεις των μεγάλων ευρωπαϊκών εταιρειών. Οι νέοι εξασκούνται με αεροβόλα. Το κυνήγι τους αφορά πολλά θηράματα. Ο υπερπληθυσμός των αγριογούρουνων – όπως και εδώ – έχει στρέψει πολύ κόσμο στη θήρα του μεγάλου τριχωτού θηράματος, ωστόσο όμως και οι λαγοκυνηγοί στα μέρη αυτά δεν είναι και λίγοι.
Όσο βγαίνεις από τα ορεινά μέρη που φιλοξενήθηκα και προχωράς προς τα παραλιακά μέρη και τους κάμπους της Αντιόχειας υπάρχει πλήθος υδρόβιων θηραμάτων που κυνηγούν, με τα πρωτεία να κατέχουν η πάπια και το μπεκατσίνι. Ένας νέος στην ηλικία κυνηγός με ενημέρωσε – πολλές φορές με τη βοήθεια μετάφρασης από το κινητό ή με φωτογραφίες από την google – πώς ο ίδιος και η παρέα του λατρεύουν το κυνήγι μπεκάτσας και πέρδικας, δείχνοντάς μου μάλιστα και τα σκυλιά της παρέας ένα προς ένα.
Από αυτά που κατάφερα να μάθω κυνηγούν ακόμα τρυγόνι, ορτύκι, φάσσες, συκοφάγους και εννοείται ότι έχουν την τιμητική τους και οι τσίχλες. Την τελευταία ημέρα από τις επτά ημέρες που έμεινα εκεί ψήσαμε αγριογούρουνο, και διάφορα φτερωτά θηράματα που είχαν χτυπήσει ήδη.
ΤΟΥ ΧΑΡΗ ΜΠΕΡΤΙΔΗ
[email protected]
