Πρόσφατα, η έκθεση του Ecologistas en Acción, Public Eye, του συνδικάτου Comisiones Obreras, της EEB και της PAN Europe έκρουσε το καμπανάκι του κινδύνου για τα διπλά πρότυπα στη ρύθμιση των φυτοφαρμάκων: ενώ η ΕΕ απαγορεύει περισσότερες από 247 τοξικές ουσίες εντός των συνόρων της, επιτρέπει στις εταιρείες να τις παράγουν και να τις εξάγουν σε τρίτες χώρες.
Η εξαγωγή απαγορευμένων φυτοφαρμάκων έχει καταστροφικές επιπτώσεις τόσο στην ανθρώπινη υγεία όσο και στο περιβάλλον στον Παγκόσμιο Νότο, γεγονός που συνιστά παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε αυτές τις περιοχές, τα φυτοφάρμακα πωλούνται συχνά σε πλαστικές σακούλες χωρίς ετικέτα, μερικές φορές μπερδεύονται με συσκευασίες τροφίμων ή χρησιμοποιούνται σε εσωτερικούς χώρους για την καταπολέμηση των παρασίτων – χωρίς να υπάρχει επίγνωση των κινδύνων που εγκυμονούνται.
Το «φαινόμενο μπούμερανγκ» ή πώς τα απαγορευμένα φυτοφάρμακα καταλήγουνα και πάλι στο Ευρωπαϊκό πιάτο
Η ειρωνία είναι ότι τα επικίνδυνα φυτοφάρμακα που απαγορεύονται στην Ευρώπη εξακολουθούν να καταλήγουν στις ευρωπαϊκές δίαιτες.
Μια μελέτη του μη κερδοσκοπικού Γερμανικού οργανισμού υπεράσπισης των δικαιωμάτων των καταναλωτών foodwatch, δείχνει ότι 140 από τα 247 απαγορευμένα φυτοφάρμακα καταλήγουν στο πιάτο μας, μέσω των εισαγόμενων τροφίμων. Μάλιστα καλεί τους Ευρωπαίους πολίτες σε ψήφισμα ώστε η νέα Επιτροπή της ΕΕ να δράσει και να απαγορεύσει άμεσα τις εξαγωγές!
Το κείμενο του ψηφίσματος προς την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρει χαρακτηριστικά:
Αγαπητή κα von der Leyen,
Στη Στρατηγική για τα Χημικά για την Αειφορία – μέρος της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ – η Επιτροπή είχε υποσχεθεί απαγόρευση εξαγωγής τοξικών φυτοφαρμάκων που απαγορεύονται στην ΕΕ. Αντίστοιχη νομική πράξη θα έπρεπε να παρουσιαστεί έως τα τέλη του 2023. Όμως μετά τη φάση της διαβούλευσης, η διαδικασία σταμάτησε και η πρόταση δεν δημοσιεύτηκε ποτέ. Εν τω μεταξύ, η εξαγωγή αυτών των επικίνδυνων χημικών συνεχίζεται απρόσκοπτη.
Ως πολίτης και καταναλωτής της ΕΕ, σας καλώ:
- Να βάλετε τέλος στα δύο μέτρα και σταθμά. Τα τοξικά φυτοφάρμακα στα οποία απαγορεύεται η χρήση στη γεωργία εντός ΕΕ λόγω των επιπτώσεών τους στην υγεία και το περιβάλλον να μην μπορούν να πωληθούν και να εξαχθούν σε άλλες χώρες. Αυτές οι επικίνδυνες χημικές ουσίες δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται πουθενά στον κόσμο.
- Να σταματήστε το λεγόμενο «φαινόμενο μπούμερανγκ». Τα τρόφιμα που έχουν υποστεί επεξεργασία με αυτά τα απαγορευμένα φυτοφάρμακα εισάγονται πίσω στην ΕΕ και καταλήγουν στα πιάτα μας. Η ΕΕ πρέπει να εισαγάγει μια πολιτική μηδενικής ανοχής για αυτά τα υπολείμματα.
Οι κίνδυνοι για καλλιεργητές και καταναλωτές
Τα 140 διαφορετικά φυτοφάρμακα έχουν διαφορετικά προφίλ και κινδύνους.
Το οξείδιο του αιθυλενίου είναι ιδιαίτερα προβληματικό, με υπολείμματά του να έχουν βρεθεί σε τρόφιμα αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια. Δικαίως οι αρχές έχουν ανακαλέσει δημόσια μεμονωμένα προϊόντα, ωστόσο, η ποσότητα των τροφίμων που έχουν πράγματι μολυνθεί με οξείδιο του αιθυλενίου στην αγορά είναι πιθανό να είναι πολλαπλάσια. Μόνο ένα μικρό δείγμα όλων των τροφίμων ελέγχεται στην πραγματικότητα για απαγορευμένα φυτοφάρμακα.
Το λεγόμενο φαινόμενο κοκτέιλ ενέχει επίσης κίνδυνο για τους καταναλωτές.
Οι επιδράσεις ουσιών με παρόμοιους μηχανισμούς μπορεί να αθροιστούν και να προκαλέσουν κρίσιμη έκθεση, ακόμη κι αν η μεμονωμένη έκθεση θεωρείται αβλαβής. Οι καταναλωτές θα πρέπει να εκτίθενται σε όσο το δυνατόν λιγότερες δυνητικά επιβλαβείς ουσίες. Η αποφυγή των φυτοφαρμάκων πρέπει να είναι κορυφαία προτεραιότητα.
