Άνοδος έρχεται στις τιμές των ορυκτών λιπασμάτων, λόγω της εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Μηχανισµού Συνοριακής Προσαρµογής Άνθρακα (CBAM) που έχει ως βασικό στόχο την εξίσωση των τιμών των εκπομπών άνθρακα μεταξύ των εγχώριων προϊόντων και των εισαγωγών στην Ευρώπη.
Η εφαρμογή του CBAM ξεκινά το 2026 και μαζί με την προσπάθεια της ΕΕ να αποκοπεί από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο της Ρωσίας που είναι οι πρώτες ύλες για τα καθαρά λιπάσματα αναμένεται να οδηγήσει σε νέα άνοδο των τιμών, πράγμα που θα σημαίνει ότι οι παραγωγοί που χρησιμοποιούν αζωτούχα λιπάσματα θα έχουν ανταγωνιστικό μειωνέκτημα λόγω του αυξημένου κόστους παραγωγής.
Το 2026 που θα ξεκινήσει η εφαρμογή του CBAM θα υπάρχει αρχικά η μεταβατική φάση κατά την οποία οι παραγωγοί θα πρέπει να δηλώνουν τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου που είναι ενσωματωμένες στα προϊόντα τους, χωρίς ωστόσο να πρέπει να προσδώσουν σε αυτά κάποια πιστοποίηση.
Οι εισαγωγείς λιπασμάτων θα είναι υποχρεωμένοι κάθε 3 μήνες να δηλώνουν την ποσότητα τόνων που εισάγουν καθώς επίσης και τις άμεσες και έμμεσες εκπομπές άνθρακα που ενσωματώνονται σε αυτά. Ταυτόχρονα θα πρέπει να δηλώνονται και όλες οι εκπομπές άνθρακα καθώς και η χώρα προέλευσης στα εισαγόμενα αγαθά, αφαιρώντας πιθανές αποζημιώσεις ή εκπτώσεις που έχουν υποστεί.
Από το 2026 ξεκινά και η έκδοση πιστοποιητικών προσαρμογής άνθρακα, η τιμή των οποίων μπορεί να μεταβάλλεται κάθε βδομάδα, ανάλογα με την μέση τιμή πλειστηριασμού των δικαιωμάτων στο Σύστηµα Εµπορίας ∆ικαιωµάτων Εκποµπών.
Υπενθυμίζεται ότι οι βασικοί προμηθευτές αζωτούχων λιπασμάτων στην ΕΕ είναι το Μαρόκο, η Αίγυπτος, η Λευκορωσία και η Ρωσία, ενώ από την άλλη η ευρωένωση εξάγει κυρίως προς Κίνα, Βραζιλία και ΗΠΑ.
Οι κατασκευαστές ορυκτών λιπασμάτων ζητούν από την ΕΕ διατάξεις που θα διασφαλίζουν ότι η εφαρμογή του CBAM δε θα επηρεάσει τις εξαγωγές και την ανταγωνιστικότητα με τρίτες χώρες, ενώ τονίζουν πως για να επιτύχει ο κλάδος χρειάζεται ενιαίος πανευρωπαϊκός μηχανισμός παρακολούθησης, αναφοράς και επαλήθευσης της ποιότητας των προϊόντων τους.
